DApp (ứng dụng phi tập trung) là một lĩnh vực mới đã xuất hiện từ năm 2015, và tính đến thời điểm hiện tại, có khoảng 4.000 DApps trên toàn thế giới được ứng dụng trong nhiều ngành như trò chơi, tài chính, y tế, bảo hiểm,.. Có thể thấy các ứng dụng phi tập trung thu hút được rất nhiều sự quan tâm trong vài năm qua.
Vậy DApp là gì, ưu và nhược điểm của ứng dụng phi tập trung DApp như thế nào, tất cả sẽ được giải thích chi tiết trong bài viết dưới đây!
Nội dung chính
Ứng dụng phi tập trung (DApps) là gì?
Ứng dụng phi tập trung (dApp) là một loại ứng dụng phần mềm mã nguồn mở phân tán chạy trên mạng blockchain ngang hàng (P2P). DApps tương tự như các ứng dụng phần mềm khác được hỗ trợ trên trang web hoặc thiết bị di động, tuy nhiên dApp hoạt động trên mạng ngang hàng sử dụng các hợp đồng thông minh được triển khai trên blockchain.
Hợp đồng thông minh là các thỏa thuận tự động, tự thực hiện giúp các giao dịch giữa hai bên diễn ra liền mạch và nhanh chóng. Hợp đồng thông minh là nhân tố chính của công nghệ dApp và có thể được áp dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau.
Theo đó, hợp đồng thông minh sẽ tự động hóa việc thực hiện một thỏa thuận để tất cả các bên có thể nhận được kết quả ngay lập tức mà không cần bất kỳ tổ chức trung gian nào. Cũng giống như các nhà phát triển xây dựng ứng dụng cho thiết bị di động và máy tính để bàn, các nhà phát triển dApp tạo ra các ứng dụng để hoạt động trên các mạng blockchain. Phần lớn dApp được phát triển trên chuỗi khối Ethereum, do đó, chuỗi khối Ethereum hỗ trợ phần lớn hoạt động trên toàn hệ sinh thái dApp.
Bản chất phi tập trung của dApp được thể hiện thông qua việc khi nhà phát triển đã phát hành mã nguồn của dApp, những người khác có thể xây dựng, chỉnh sửa và ứng dụng đó mà không chịu sự kiểm soát của một cơ quan nào. Một dApp được phát triển có thể tạo ra nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm cả những ứng dụng dành cho tài chính phi tập trung, game và các mạng truyền thông xã hội.
DApp khác với các ứng dụng thông thường như thế nào?
DApp được xây dựng trên mạng blockchain yêu cầu người dùng phải trả một khoản phí tiền điện tử cho nhà phát triển để tải xuống và sử dụng mã nguồn của chương trình. Theo đó, hợp đồng thông minh là một loại mã nguồn cho phép người dùng hoàn thành các giao dịch mà không để lộ thông tin cá nhân.
So với các ứng dụng truyền thống, dApp có nhiều điểm khác biệt như sau:
Ứng dụng truyền thống
- Người dùng sử dụng một chương trình hoặc mã nguồn do bên thứ ba thiết kế.
- Phần backend được phát triển từ các máy chủ tập trung và được quản lý bởi một bên duy nhất.
- Khả năng tính toán thấp hơn dApps.
- Kém an toàn hơn và dễ bị tấn công mạng hơn.
- Ứng dụng sẽ không hoạt động nếu máy chủ ngừng hoạt động hoặc đang được bảo trì.
Ứng dụng phi tập trung
- Người dùng tương tác với các hợp đồng thông minh dựa trên blockchain trong phần backend.
- Vì dapp được phân cấp nên không thể bị kiểm soát bởi một cá nhân hoặc tổ chức duy nhất nào.
- Có sức mạnh tính toán cao hơn các ứng dụng thông thường.
- Ít bị tấn công mạng hơn do tính bảo mật của blockchain.
- Ngay cả khi một số nút mạng gặp sự cố, hệ thống vẫn sẽ tiếp tục hoạt động bình thường.
Ưu điểm của các ứng dụng phi tập trung
Dưới đây là một số ưu điểm của các ứng dụng phi tập trung:
Bảo vệ quyền riêng tư của người dùng
Người dùng không cần phải gửi thông tin cá nhân cho dApps để sử dụng các tính năng của ứng dụng phi tập trung. Hợp đồng thông minh được sử dụng trong DApp sẽ giúp hai bên ẩn danh hoàn thành các giao dịch mà không cần có sự can thiệp của bên thứ ba.
Tính linh hoạt
Ethereum là một nền tảng vô cùng linh hoạt để phát triển các dApp mới, cho phép các nhà phát triển có thể tự do sáng tạo các ứng dụng phi tập trung được ứng dụng trong nhiều ngành khác nhau, điển hình như ngân hàng và tài chính, trò chơi, mạng xã hội và mua sắm trực tuyến.
DApps đều là những ứng dụng mã nguồn mở tập trung vào sự phát triển rộng rãi của hệ sinh thái dapp. Bên cạnh đó, vì dApp sử dụng các hợp đồng thông minh nên các nhà phát triển có thể dễ dàng tích hợp tiền điện tử vào các chức năng của dApp.
Đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu
Dữ liệu trên blockchain không thể bị thay đổi và luôn được lưu trữ an toàn do các thuật toán đồng thuận của blockchain. Nhờ dApps và công nghệ blockchain, mọi người hoàn toàn có quyền truy cập vào DeFi, một hệ sinh thái tài chính mới không có sự kiểm soát của bên thứ ba.
DeFi chạy trên các mạng phân tán, do đó cho phép bất kỳ ai cũng có thể truy cập vào các loại sản phẩm và dịch vụ tài chính từ bất kỳ đâu trên thế giới. Bởi vậy, ứng dụng phi tập trung sẽ loại bỏ các rào cản trong việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính so với các ứng dụng truyền thống.
Nhược điểm của các ứng dụng phi tập trung
Dưới đây là những nhược điểm của các ứng dụng phi tập trung:
- Việc sử dụng các ứng dụng phi tập trung vẫn còn trong giai đoạn đầu và đang được thử nghiệm, bởi vậy, sẽ có những lo ngại về hiệu quả mở rộng quy mô của các ứng dụng, đặc biệt nếu một ứng dụng yêu cầu nhiều khả năng tính toán làm quá tải và gây ra tắc nghẽn mạng.
- Một nhược điểm khác của ứng dụng phi tập trung là khả năng tiếp cận đối với người dùng. Hầu hết các ứng dụng truyền thống đều rất dễ sử dụng và tương tác. Bởi vậy, để chuyển sang dApp, các nhà phát triển sẽ cần phải tạo ra một giao diện thân thiện và nâng cao trải nghiệm người dùng để có thể cạnh tranh được với những ứng dụng truyền thống.
- Một hạn chế khác của dApp là khó thực hiện việc thay đổi mã nguồn mở. Sau khi dApp được triển khai, việc liên tục cải thiện, sửa lỗi hoặc gặp rủi ro về bảo mật là điều không thể tránh khỏi. Theo Ethereum, các nhà phát triển có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các điều chỉnh cập nhật cho dApps vì dữ liệu và mã được xuất bản lên blockchain rất khó thay đổi.
7 dApps hàng đầu hiện nay trên thị trường
Dưới đây là các dApp hàng đầu hiện nay trên thị trường:
Brave
Brave là trình duyệt web gần đây đã tạo được tiếng vang lớn và đang cạnh tranh với trình duyệt Chrome khi sở hữu gần 9 triệu người dùng đang hoạt động. Brave dựa trên Chromium, một dự án mã nguồn mở của Google.
Golem
Golem là một ứng dụng phi tập trung (DApp) được tạo ra nhằm mục đích kết hợp sức mạnh của PC và trung tâm dữ liệu để tạo ra một siêu máy tính cho thuê mà bất kỳ ai cũng có thể sử dụng ở mọi nơi trên thế giới. Theo đó, các nhà cung cấp có thể chia sẻ tài nguyên của họ để đổi lấy mã thông báo GNT.
TRACEDonate
TRACEDonate là nền tảng quản lý danh tính được thiết kế để cho phép người dùng truy xuất nguồn gốc trong các hoạt động từ thiện. Theo Piekarska-Geater, nền tảng này sẽ giúp những người quyên góp đảm bảo được rằng các khoản tiền của họ sẽ được sử dụng đúng mục đích mà không bị lợi dụng.
Danh tính của tổ chức từ thiện hoặc cá nhân quyên góp sẽ được xác minh bằng cách sử dụng blockchain. Theo đó, tiền sẽ được giữ trong ví trực tuyến kỹ thuật số, bởi vậy các nhà tài trợ có thể theo dõi lịch sử số tiền được chi tiêu.
Circulor
Circulor là một trong những ứng dụng truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng phi tập trung phổ biến nhất cho ngành công nghiệp xe điện và điện tử. Nền tảng cung cấp khả năng truy xuất nguồn gốc đối với các nguyên liệu thô được sử dụng trong quá trình sản xuất. Bên cạnh đó, Circulor cũng cho phép người dùng theo dõi việc giao hàng, quản lý thanh toán và xác minh nguồn gốc của nguyên liệu thô.
Aragon
Aragon là nền tảng dựa trên chuỗi khối Ethereum có thể được sử dụng để tạo và điều hành các tổ chức phi tập trung. Aragon là một dự án mã nguồn mở được quản lý bởi Quỹ Aragon.
Mục tiêu của dự án là cho phép các cá nhân điều hành doanh nghiệp và tổ chức sử dụng Ethereum Blockchain. Mọi người có thể sử dụng nền tảng này để tạo và quản lý các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO).
Aragon cũng cung cấp ANT, mã thông báo của nền tảng, cấp quyền biểu quyết cho các quyết định phát triển sản phẩm trong tương lai. Mọi tổ chức, doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận hoặc quỹ đều có thể sử dụng mô hình DAO của Aragon được kỳ vọng là sẽ làm tăng tính minh bạch và hiệu quả trong cách quản trị của các tổ chức.
KYC-Chain
Các doanh nghiệp có thể sử dụng KYC-Chain để xác nhận danh tính khách hàng, cụ thể là các cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức liên quan đến các hoạt động tội phạm. KYC-Chain cho phép người dùng lưu trữ danh tính trên chuỗi và kiểm soát quyền truy cập công khai vào thông tin đăng nhập.
Prism
Prism là một công cụ quản lý danh mục đầu tư thị trường theo yêu cầu bằng cách sử dụng EDCC hoặc các mã hợp đồng. Prism cho phép mọi người đầu tư vào các loại tiền điện tử và xác định tỷ lệ nắm giữ mà họ muốn.
Kết luận
Dapps vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển, tuy nhiên, đã có hàng nghìn dApp được triển khai cung cấp nhiều dịch vụ cho người dùng liên quan đến các lĩnh vực như: trò chơi, đầu tư vào DeFi hoặc giao dịch NFT. Đến quý 1 năm 2022, đã có gần 2,4 triệu người dùng dApp.
Mặc dù để ứng dụng phi tập trung trở nên phổ biến vẫn còn là một chặng đường dài, nhưng với những gì đã đạt được, dApp chắc chắn sẽ là xu hướng mới trong thời gian tới khi công nghệ blockchain đang ngày càng phát triển.