Tiền điện tử và chuỗi khối (blockchain) là một trong những chủ đề “nóng” được quan tâm rất nhiều bởi các nhà đầu tư. Nếu bạn mua Bitcoin trị giá 10.000 đô la – tiền điện tử hàng đầu hiện nay – vào khoảng thời điểm cách đây 5 năm, thì khoản đầu tư đó sẽ có giá trị hơn 830.000 đô la vào thời điểm hiện tại.
Đây cũng chính là lý do tại sao ProShares gần đây đã tung ra Bitcoin ETF đầu tiên trên thị trường, ProShares Bitcoin Strategy ETF (mã chứng khoán: BITO). Theo chân của ProShares, các công ty khác như Vaneck, Valkyrie và Invesco cũng đều đang lên kế hoạch ra mắt các quỹ ETF của riêng họ. Nhưng chính xác thì ETF Bitcoin là gì và đây có phải là danh mục đầu tư đáng để cân nhắc hay không?
Nội dung chính
ETF Bitcoin là gì?
Cũng giống như các quỹ giao dịch khác, Bitcoin ETF giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán lớn như Nasdaq hoặc New York Stock Exchange (NYSE). Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất giữa các quỹ giao dịch truyền thống với các quỹ ETF là loại tài sản mà quỹ đầu tư vào. Thay vì theo dõi một sàn giao dịch thị trường như S&P 500 hoặc Dow Jones Industrial Average, ETF Bitcoin sẽ theo dõi giá của đồng tiền bitcoin.
Hầu hết các quỹ ETF sở hữu danh mục đầu tư đa dạng gồm cổ phiếu, hợp đồng tương lai và các tài sản khác. Trong đó, các quỹ Bitcoin chỉ thường tập trung vào Bitcoin.
Các quỹ này có thể giữ bitcoin (BTC) trong ví tiền điện tử và bán cổ phần nắm giữ của họ cho công chúng đầu tư hoặc cũng có thể đầu tư vào các sản phẩm phái sinh Bitcoin, như hợp đồng tương lai, chia sẻ lợi nhuận của họ với các nhà đầu tư sở hữu cổ phần trong quỹ.
Mặc dù cả hai mô hình đều khả thi nhưng đều không được pháp luật công nhận. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) sẽ không chấp thuận các ETF được giao dịch công khai dựa trên việc nắm giữ bitcoin.
Theo SEC, tiền điện tử vẫn là một lĩnh vực mới trong ngành tài chính và tiềm ẩn nhiều rủi ro như gian lận và lừa đảo. Thay vào đó, các ETF Bitcoin mà các cơ quan quản lý đã phê duyệt ở Hoa Kỳ là ETF tương lai Bitcoin, đầu tư vào các hợp đồng tương lai Bitcoin trên Chicago Mercantile Exchange (CME). Đây là sự khác biệt quan trọng vì các sàn giao dịch này được quản lý chặt chẽ ở Mỹ.
Dữ liệu cho thấy giá BTC trên thị trường giao ngay liên quan mật thiết với chuyển động trên thị trường tương lai Bitcoin, theo Matthew Hougan, Giám đốc đầu tư tại Bitwise Asset Management. Điều này có nghĩa là hoạt động trong hợp đồng tương lai Bitcoin phản ánh một cách chính xác những thay đổi về giá giao ngay của BTC.
Vì vậy, khi người dùng mua Bitcoin ETF, về cơ bản là họ đang mua cổ phần trong một loạt các hợp đồng tương lai Bitcoin có biến động theo hướng với giá của chính Bitcoin, nhưng ít lo ngại hơn về mặt pháp lý.
Bitcoin hiện là tiền điện tử lớn nhất thế giới. Tính đến ngày 25 tháng 2 năm 2022, đồng tiền có vốn hóa thị trường là 742 tỷ đô la và liên tục biến động. Bitcoin được giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử lớn như Binance và Bybit cho phép người dùng mua Bitcoin và các loại tiền điện tử khác.
Hiện tại có rất nhiều ETF bitcoin có sẵn trên thị trường chứng khoán. Một trong những quỹ phổ biến nhất là ProShares Bitcoin Strategy ETF (BITO), thuộc sở hữu của ProFunds Group. Valkyrie Bitcoin Strategy ETF (BTF) và VanEck Bitcoin Strategy ETF (XBTF) cũng rất phổ biến.
Ưu điểm và nhược điểm khi đầu tư vào ETF Bitcoin
Những người đam mê Bitcoin cũng như các nhà đầu tư đều rất quan tâm tới các ETF này bởi rất nhiều ưu điểm sau:
- Tiếp cận với tiền điện tử bên ngoài sàn giao dịch
Nếu không đầu tư thông qua các quỹ ETF tiền điện tử, để tiếp cận với tiền điện tử, người dùng sẽ phải thông qua một sàn giao dịch tiền điện tử. Tuy nhiên, các sàn giao dịch này không được kiểm soát bởi pháp luật và tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật.
- Không gặp rắc rối về bảo mật
Lưu trữ và bảo mật là những vấn đề rất được quan tâm trong ngành công nghiệp blockchain. Hiện nay có rất nhiều trò lừa đảo ví tiền điện tử khiến nhiều người dùng lo lắng. Thông qua ETF tiền điện tử, rủi ro bị đánh cắp sẽ được giảm bớt. Theo dữ liệu từ công ty phần mềm và nghiên cứu tiền điện tử Chainalysis, khoảng 18% bitcoin có thể bị mất hoặc mắc kẹt trong các ví không thể truy cập được.
- ETF dễ dàng đầu tư hơn tiền điện tử
ETF có thể được bán, mua và nắm giữ bằng cách sử dụng các tài khoản môi giới truyền thống. Bên cạnh đó, ETF không yêu cầu thiết lập ví kỹ thuật số. ETF được phát hành bởi các công ty được quản lý để giảm rủi ro gian lận, bê bối hoặc sụp đổ liên quan đến các khoản đầu tư tiền điện tử.
- ETF cho phép người dùng đầu tư đa dạng hơn
ETF nắm giữ nhiều mã thông báo kỹ thuật số và tiền tệ thay vì chỉ một, cho phép đa dạng hóa các khoản đầu tư và giảm thiểu tác động của việc bị mất nếu giá một loại tiền cụ thể giảm xuống.
Nhược điểm khi đầu tư vào ETF Bitcoin
Những cổ đông tham gia vào ETF tiền điện tử không phải là chủ sở hữu của tiền điện tử. Bởi vậy, sẽ có một số hạn chế đối với việc sử dụng tiền điện tử, chẳng hạn như họ không thể đổi Bitcoin lấy Ethereum và ngược lại. Bên cạnh đó, họ cũng không được hưởng lợi từ hệ thống tài chính phi tập trung được cung cấp bởi tiền điện tử.
Phí quản lý ETF tiền điện tử được coi là cao so với các ETF thông thường. Ví dụ: Grayscale Investment Trust (GBTC) tính phí quản lý hàng năm là 2% tài sản của quỹ. Con số này cao gấp 5 lần mức phí mà ETF vàng phải trả ( 0,4% ).
Ngoài ra, ETF có thể theo dõi không chính xác giá tiền điện tử nếu chúng theo dõi nhiều tài sản kỹ thuật số cùng một lúc. Ví dụ: mức tăng 10% của Bitcoin có thể không phản ánh mức tăng 10% đối với giá của một quỹ ETF theo dõi cả Ethereum và Bitcoin.
Bitcoin ETFs hoạt động như thế nào?
ETF Bitcoin có cách thức hoạt động tương tự như các quỹ ETF khác. Theo đó, ETF Bitcoin sẽ hoạt động dưới quyền kiểm soát của một công ty, và công ty này có nhiệm vụ mua các tài sản cơ bản mà quỹ tập trung vào.
Tiếp theo, ETF ký kết hợp đồng với các đại lý môi giới, những người này đóng vai trò là đại lý ủy quyền cho quỹ. Các đại lý được ủy quyền sau đó mua cổ phiếu trực tiếp từ ETF và sau đó bán chúng cho các nhà đầu tư tổ chức và bán lẻ trên sàn giao dịch chứng khoán đại chúng.
Trong hầu hết các trường hợp, cổ phiếu được các nhà đầu tư giao dịch tự do trong phạm vi giá xấp xỉ với giá trị cơ bản của tài sản quỹ. Tuy nhiên, sự mất cân đối giữa cung và cầu có thể dẫn đến sự biến động thất thường của giá cả.
Nếu lệnh bán nhiều hơn lệnh mua, các đại lý sẽ đứng ra xử lý các giao dịch. Nếu tồn kho cổ phiếu ETF của các đại lý quá lớn, họ có thể mua lại cổ phiếu bằng ETF, sau đó sẽ tiến hành bán tài sản cơ bản.
Các lựa chọn thay thế cho Bitcoin ETF
Nếu bạn muốn tiếp xúc với Bitcoin và các mã thông báo kỹ thuật số khác, nhưng bạn không quan tâm đến việc mua một quỹ ETF chỉ tập trung vào các tài sản này, trên thị trường có rất nhiều lựa chọn khác thay thế.
Một trong những lựa chọn tốt nhất là mua vào quỹ ETF công nghệ đầu tư vào cổ phiếu công nghệ. Các công ty công nghệ này tạo ra các máy tính khai thác tiền điện tử, vận hành các trung tâm dữ liệu giữ cho chuỗi khối tồn tại và phát triển các đơn vị xử lý giúp khai thác tiền điện tử có thể thực hiện được.
Đầu tư vào các quỹ tập trung vào công nghệ giúp bạn vẫn có thể theo dõi được sự phát triển của blockchain mà không cần dành toàn bộ các khoản đầu tư vào một tài sản cụ thể khác. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể chọn đầu tư vào các công ty tư nhân hoạt động trong thị trường tiền điện tử, như Advanced Micro Devices hoặc Coinbase.
Đầu tư vào các công ty này có thể giúp bạn thu lợi từ sự phát triển của blockchain đồng thời bảo vệ người dùng khỏi những rủi ro liên quan đến việc chỉ đầu tư vào tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, điều quan trọng là người dùng phải thực sự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư vào các cổ phiếu riêng lẻ.
Các ETF Bitcoin phổ biến trên thị trường hiện nay
Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) là một trong những quỹ ETF bitcoin đầu tiên từng được ra mắt. Quỹ được thành lập vào năm 2013 và giao dịch trên thị trường OTCQX. Kể từ đó, nhiều ETF Bitcoin đã được niêm yết công khai.
Một số ETF Bitcoin nổi tiếng hiện có trên thị trường chứng khoán truyền thống là ProShares Bitcoin Strategy ETF, 3iQ CoinShares Bitcoin ETF, Purpose Bitcoin ETF và Valkyrie Bitcoin Strategy ETF. Hiện tại, hầu hết các ETF Bitcoin phổ biến đều dựa trên hợp đồng tương lai (còn được gọi là Bitcoin Futures ETF).
Theo đó, ETF Bitcoin tương lai không thực sự giữ bất kỳ Bitcoin nào. Thay vào đó, họ mua các hợp đồng “tương lai”. Các hợp đồng tương lai Bitcoin này là một thỏa thuận hợp pháp để mua / bán tài sản trong tương lai với mức giá đã định trước. Tuy nhiên, đầu tư vào ETF tương lai Bitcoin sẽ giúp người dùng có thể tiếp cận được với Bitcoin.
Gần đây, Fidelity đã được chấp thuận để ra mắt một quỹ ETF Bitcoin giao ngay ở Canada. Người dùng hiện có thể dễ dàng mua, bán và nắm giữ Fidelity Advantage Bitcoin ETF và Fidelity Advantage Bitcoin ETF Fund.
Cho đến tháng 4 năm 2021, Bitcoin giữ kỷ lục là tiền điện tử lớn và có tính thanh khoản cao nhất với giá ± 56 nghìn đô la, biến đồng tiền trở thành ứng cử viên tốt nhất cho các ETF, tiếp theo là Ethereum và Binance. Hiện tại, các ETF Bitcoin tồn tại ở Mỹ nhưng họ không trực tiếp sở hữu tiền điện tử, thay vào đó họ sở hữu danh mục đầu tư chứng khoán có tiếp xúc với công nghệ blockchain.
Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) sẽ công bố quyết định của họ về Bitcoin ETF trong thời gian tới và dự kiến sẽ được phê duyệt sau khi bổ nhiệm Gary Gensler, một chuyên gia về tiền điện tử, lãnh đạo SEC.
Mặt khác, Canada là quốc gia đầu tiên phê duyệt ETF Bitcoin ở Bắc Mỹ với mã BTCQ và gần đây đã phê duyệt 3 ETF Ethereum mới, Purpose Ether ETF (ETHH), CI Galaxy Ethereum ETF (ETHX) và Ether ETF (ETHR). Tất cả các ETF hiện giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán Toronto (TSE). Các quốc gia khác như Úc, Nhật Bản, Brazil, Chile và UAE đang xem xét tung ra ETF tiền điện tử vào năm 2021.
ETF Bitcoin là một trong những sản phẩm đầu tư được rất nhiều người quan tâm hiện nay. Việc tìm hiểu kỹ về ETF tiền điện tử sẽ giúp bạn có được những quyết định đầu tư sáng suốt trong tương lai. Đừng quên bỏ lỡ những bài viết hấp dẫn tiếp theo tại VB Capital nhé!