Với một trong những mạng Blockchain đời đầu như Ethereum, những giải pháp ngay lúc này là cực kỳ quan trọng nhằm hỗ trợ giải quyết các vấn đề từ sự lỗi thời. Trong số các giải pháp đang được ứng dụng rộng rãi trên mạng Ethereum, có thể nói, Rollups là giải pháp hiệu quả nhất khắc phục tương đối nhiều vấn đề của Blockchain này. Vậy thực sự Rollups là gì? Tính ứng dụng của giải pháp này như thế nào? Cùng VB Capital tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Giới thiệu về công nghệ Rollups
Tương tự như rất nhiều dự án khác hoạt động trên chuỗi khối Ethereum, Rollups là một trong những giải pháp mở rộng quy mô dành cho chuỗi khối này. Dựa trên quy trình tập hợp các giao dịch bên ngoài lại với nhau, chuyển hóa thành 1 khối trước khi đưa vào mạng chính để xử lý, Rollups có thể mở rộng số lượng giao dịch và quy mô của Ethereum so với giới hạn cơ bản. Và cũng nhờ đó, Ethereum giờ đây chỉ cần xử lý duy nhất 1 giao dịch thay vì phải thực hiện việc này với từng giao dịch một.
Dành cho những ai chưa biết, thì đây là thời gian khá nhạy cảm với những người dùng mạng Ethereum khi chuỗi khối này đang trong tiến trình cập nhật lên Ethereum 2.0 để bắt kịp với thời đại. Và về mặt lý thuyết, nếu tiến trình cập nhật được hiện thực hóa một cách thuận lợi, Ethereum sẽ có khả năng tự mình giải quyết những vấn đề này, kể cả tính mở rộng hay phí gas cao.
Khi đó, những giải pháp như kiểu Rollups sẽ gần như không còn chỗ đứng trong quá trình hoạt động của Ethereum sau này. Tuy vậy, theo các chuyên gia, những giải pháp mở rộng của Rollups chắc chắn vẫn đóng 1 vai trò tương đối trên chuỗi khối này kể cả sau khi quá trình cập nhật lên Ethereum 2.0 hoàn tất.
Mô hình hoạt động của Rollups
Như đã đề cập, bản chất cho quá trình hoạt động của Rollups phần lớn vẫn dựa trên hình thức tập hợp các giao dịch nhỏ lẻ và chuyển đến mạng chính để xử lý thông qua một giao dịch duy nhất. Nói cách khác, Rollups sẽ làm nhiệm vụ “thu gom” các giao dịch khác nhau từ ngoài mạng, chuyển thành 1 giao dịch chung duy nhất và gửi về mạng chính để xử lý.
Tuy nhiên, nếu xét về mặt kỹ thuật, Rollups cũng được chia thành 2 loại khác nhau là optimistic rollups và zero – knowledge rollups.
Tất nhiên, cả 2 hình thức này đều giống nhau về bản chất nhưng có một số điểm khác biệt cơ bản về kỹ thuật như:
- Optimistic Rollups: Đây là hình thức giúp việc cuộn các dữ liệu giao dịch đảm bảo được tính hợp lệ và chắc chắn không có bất kỳ sự gian lận nào trong blockchain bằng cách ẩn đi giao dịch. Để có thể ẩn giao dịch, Optimistic Rollups tạo ra một cơ chế riêng dưới tên gọi dispute – resolution cho phép mọi người thảo luận về tính hợp pháp của giao dịch. Nếu có những biểu hiện đáng nghi, thông tin sẽ được gửi trực tiếp lên mạng chính để kiểm tra và xác minh, từ đó đưa ra quyết định cuối cùng.
- Zero – knowledge Rollups: Đây là cơ chế tương tự như optimistic nhưng lại hoạt động hoàn toàn tự động dựa trên một đoạn code được lập trình sẵn mang tên zero – knowledge proof. Đoạn code này sẽ cho phép các thông tin được chứng thực mà không cần tiết lộ thông tin.
Tương lai của Rollups với sự phát triển của Ethereum
Như đã nói, việc tiến trình cập nhật lên Ethereum 2.0 đang dần hoàn thiện kéo theo những nguy cơ đe dọa sự tồn tại của Rollups. Trong tương lai trước mắt trước khi mà ETH 2.0 được triển khai, sự cạnh tranh giữa 2 hình thức Rollups kể trên nhìn chung vẫn cực kỳ quyết liệt và là nòng cốt cho sự phát triển của mô hình này.
Tuy vậy, nếu xét trong tương lai xa hơn, rõ ràng Rollups và các giải pháp mở rộng khác nói chung sẽ phụ thuộc khá nhiều vào sự phát triển và cập nhật của mạng chính Ethereum.
Trong trường hợp các giao thức DeFi ngoài mạng Ethereum quá phát triển và khiến cho chuỗi khối này bị giảm lưu lượng truy cập, bản thân Rollups cũng sẽ trở nên thừa thãi.
Ngược lại, nếu Ethereum 2.0 mang lại những bước cải tiến và giải quyết được những vấn đề còn tồn đọng của nó, thu hút lượng người dùng truy cập nhiều hơn thì Rollups cũng sẽ được tiếp tục phát triển.
Với tiềm năng của mô hình này, rõ ràng các nhà phát triển có thể đưa ra những cải tiến lớn dành cho Rollups trong tương lai, giúp giải quyết các vấn đề của người dùng mạng Ethereum một cách hiệu quả như khối lượng giao dịch hay chi phí.
Và nếu xét một cách tổng quan, kể từ khi chính thức được đưa vào sử dụng cho đến nay, Rollups thật sự đã thành công trong vai trò của một giải pháp mở rộng trên mạng Ethereum. Hoặc ít nhất, sự phát triển của Rollups cũng đã thúc đẩy những nhà phát triển dự án Ethereum đưa ra bản cập nhật nâng cấp hệ thống của mình và hướng đến giải quyết các vấn đề của phiên bản cũ.
Và dù cho có tiếp tục phát triển mạnh hơn trong tương lai hay không, thì sự thành công của Rollups với Crypto nói chung và mạng Ethereum nói riêng cũng đã ít nhiều giúp người dùng khắc phục các vấn đề tạm thời.
Lời kết
Như đã nói, Rollups là một trong những mô hình thành công nhất mang đến các giải pháp mở rộng hiệu quả trên mạng Ethereum. Và dù cho sự phát triển của Rollups sau bản cập nhật Ethereum 2.0 có chững lại, thì chắc chắn, đây cũng sẽ là dự án mang tính nền móng, mở ra sự phát triển hơn cho những giải pháp khác trong tương lai.